De jaarlijkse campagne ‘Kuikens in het land, poes in de mand’ van de Bond Friese VogelWachten (BFVW) is opnieuw van start gegaan. De actie, bedoeld om weidevogels te beschermen tegen predatie door katten, krijgt dit jaar extra aandacht door een onafhankelijk onderzoek dat het effect van katten in het veld bevestigt. Ondanks stevige kritiek van het Katten Kenniscentrum Nederland (KKN), zet de BFVW door: “We hebben bewijs.”
Katten vastgelegd als predator
Ecoloog en promovendus Esther Swankhuisen van de Rijksuniversiteit Groningen onderzocht het gedrag van katten in het Friese Soarremoarre bij Akkrum. Twintig katten kregen een zender en ook wildcamera’s registreerden hun nachtelijke uitstapjes. De resultaten liegen er niet om: katten werden honderd keer als predator vastgelegd. Bij vier van de vijftien gedode kuikens bleek via DNA dat katten de dader waren. “Dat is veel,” zegt Swankhuisen. “En het komt bovenop natuurlijke predatie. Elk kuiken dat sterft, is er één te veel.”
Daarnaast zorgen katten voor verstoring van broedende vogels, die het nest kunnen verlaten uit angst. Swankhuisen pleit er daarom voor om katten in het broedseizoen (half april tot eind juni) ’s nachts binnen te houden. “Ik snap dat het lastig is, maar je wilt toch niet dat jouw kat een gruttokuikentje doodt?”
Kenniscentrum: “Castratie belangrijker dan opsluiting”
Het Katten Kenniscentrum Nederland begrijpt de zorgen, maar zet vraagtekens bij het effect van binnenhouden. Maggie Ruitenberg: “Ratten zijn ook roofdieren en vormen een groter aandeel in het prooipakket van katten. Verdwijnen katten uit het landschap, dan neemt het aantal ratten waarschijnlijk toe.”
Het KKN erkent wel dat verwilderde en ‘schuurkatten’ een probleem vormen voor weidevogels. Hun oplossing: structurele maatregelen zoals verplichte chipregistratie, castratie van buitenkatten en ondersteuning van TNCR-programma’s (Trap, Neuter, Care, Return). Volgens het kenniscentrum zouden deze programma’s zelfs gefinancierd kunnen worden vanuit het budget voor agrarisch natuurbeheer.
“Zo maken we kattenbezit verantwoordelijk zonder hun welzijn op het spel te zetten,” aldus Ruitenberg.
Foto ter illustratie door Nikolett Emmert